Początki kina w Szczekocinach 1914-1939

Przed ponad dwudziestu laty Jan Jakub Kolski nakręcił w Szczekocinach kilka scen do swojego głośnego filmu „Historia kina w Popielawach” – baśni o potędze i magii kina. Pokazał, że prowincja nie zawsze jest tym miejscem, gdzie wynalazki trafiają na samym końcu.

A jak z kinematografem, wynalazkiem z końca wieku XIX, rzecz się miała w Szczekocinach?

Niestety śladów pozostało bardzo niewiele, a ludzi, którzy mogliby pamiętać tamte czasy już nie ma.

Kina na kieleckiej prowincji, a do takiej zaliczały się ówczesne Szczekociny, zaczęły powstawać po 1914 roku. Od razu stały się ważnym ośrodkiem uczestnictwa mieszkańców w kulturze, źródłem wiedzy i rozrywki.

Pierwsze szczekocińskie kino nazywało się „Polonia” i ślad jego działalności znajdujemy w październiku 1919 roku.  Niestety, nie wiemy kiedy powstało, gdzie funkcjonowało i kto był jego właścicielem. Wiemy, że w końcu 1919 roku właściciel ogłosił w Kurierze Warszawskim zamiar sprzedaży budynku z pełnym kinowym wyposażeniem. Czy znalazł nabywców? Nie wiemy. Nie znalazłem też żadnego śladu dalszej działalności kina „Polonia”.

W drugiej połowie lat dwudziestych, a dokładniej w roku 1927 pojawiają się ślady kina, nazwanego przez właścicieli „Kometa”. A byli nimi: restaurator Jan Gryszka i właściciel dużego warsztatu ślusarskiego Ludwik Wąchalski. W listopadzie 1927 roku zostały zatwierdzone plany kina i najprawdopodobniej jeszcze w tym samym roku uzyskali licencję na jego prowadzenie. Mieściło się na Zarzeczu, przy dzisiejszej ul. Żeromskiego, na posesji naprzeciwko budynku Banku Spółdzielczego, którego wtedy jeszcze nie było. Jak na owe czasy był to bardzo nowoczesny budynek. Mieścił 192 miejsca siedzące, dwie loże, poczekalnię i kasę. Pomyślany był jako kinoteatr. Dlatego wybudowano scenę i za nią zaplecze. Imponująco prezentowała się też elewacja frontowa.

Już 29 stycznia 1928 roku w sali kinowej odbył się organizowany przez miejscowy Związek Rzemieślników Chrześcijan wielki zjazd członków z ośmiu południowych gmin powiatu włoszczowskiego. Obszernie o tym zjeździe pisze Lech Frączek w książce „Szczekocińscy rzemieślnicy od XVIII do połowy XX wieku”.

Do połowy lat trzydziestych, seanse w kinie „Kometa” opatrzone były muzyką graną z gramofonu lub na żywo. Jedni wspominają, że przygrywał skrzypek inni, że pianista. Dopiero w 1934 roku zaopatrzono kino w aparaturę dźwiękową.

Bilety nie były tanie. Henryk Otczyk, zmarły kilka lat temu nauczyciel i regionalista, bywalec kina z ostatniego przed wojną światową roku, wspominał, że bilety w lożach kosztowały 1,5 zł, w środkowych rzędach 1,2 zł. W pierwszym rzędzie tylko 45 gr. Bilet w loży stanowił równowartość dziennego zarobku robotnika. Jednak na filmy z Rudolfem Valentino, Gretą Garbo, Charlie Chaplinem czy Adolfem Dymszą nikt nie żałował pieniędzy.

Kompletnie brak jest źródeł, to przyznają nawet zawodowi badacze tematu, do ustalenia tytułów wyświetlanych filmów i liczbę seansów. W Szczekocinach, podobnie jak w większości małomiasteczkowych kin grano dwa, czasami trzy seanse w tygodniu.

W Sali kinowej organizowano również uroczystości i zebrania mieszkańców. Wystawiano sztuki teatralne. Z tych przedstawień zachowały się nieliczne fotografie. Dzięki nim możemy, wysilając wyobraźnię odtworzyć wnętrze sali.

Jeszcze w sierpniu 1939 roku kino funkcjonowało normalnie. Henryk Otczyk wspomina propagandowe wydania kroniki filmowej, Miały utwierdzić Szczekocinian w przekonaniu, że jesteśmy do wojny przygotowani. Stało się inaczej. W pierwszych dniach września 1939 roku budynek kina, podobnie jak wiele innych szczekocińskich budynków, spłonął podpalony przez Niemców. I to był kres działalności kina „Kometa”.